بسم الله الرّحمن الرّحیم
خطبهی شهادت امام صادق (ع)
۲ اردیبهشت ۱۴۰۴
سپاس خدایی را سزاست که آفرینش را به نور فرمان خویش آراست و بندگان را به راه طاعت خود فراخواند؛ فرمود: «أَطِيعُوا اللَّهَ»، یعنی بر آستان ربوبیاش سر بندگی فرود آورید نه از سر عادت که از عمق ایمان. «وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ»، یعنی گوش جان به صدای رسالت بسپارید که صدای او پژواک وحی است.
پس برکات الهی بر طاعت اطاعتگرانی باد که طاعتشان موجب رضای الهی است و آنچه را که آموختند و به آن عمل کردند همگی دارای سرچشمهای از فرامين قرآن کریم است. اطاعت نعمتی است که پروردگار آن را در کتاب آسمانی قرآن کریم امر فرموده: «از من و از رسول من اطاعت کنيد». همه آن را میشنوند، میخوانند و در موردش صحبت میکنند ولی بيشتر اوقات آنچه را که باعث ترسشان میشود را اطاعت نام میگذارند و در واقع عملی را انجام میدهند که به نفع خودشان است و اگر منفعت آن را در نظر نمیگرفتند آن را انجام نمیدادند. اطاعت معنایی بلند دارد. ترس اطاعت نیست، بلکه دوراندیشی است. اطاعت محبت را با خود همراه دارد و از آن خالی نمیباشد. محبت ودیعهی الهی است مانند دعوت انبياء و اولياء الهی از مردم که آنها را اجبار به پذیرفتن نمیکردند بلکه آزاد میگذاشتند تا راه را انتخاب کنند و انتخاب راه درست عقل سالمی را طلب میکند که همهی انسانها به آن مزین هستند ولی زمانی که نَفس تصميم میگیرد عقل کنار میرود، آنگاه انسان بهطرف آنچه دوست دارد حرکت میکند و نامش را اطاعت میگذارد و آن را سبک و سنگين میکند و بعد به آن عمل مینماید درحالیکه اطاعت در خور احوال اطاعت نيست بلکه انتخاب است. نعمتها را در مقام واقعیشان شناختن اطاعت است. بهطور مثال عبادت دستور است و روزه و نماز باید باشد و کسانی که بدون شناخت فقط آن را بسيار دقيق انجام میدهند و هدفشان نجات از عذاب است در آخرت عذاب نمیشوند ولی کسب معرفتِ نجات را هم پيدا نمیکنند فقط از آن نجات پيدا میکنند به این صورت میتوان گفت که گاهی شما به کودکی میگویید به آتش دست نزن سوزنده است و گاهی اگر خواست دست بزند میدوید و او را در آغوش میگیرید و نوازشش میکنید و شکر میکنید که بهطرف آتش نرفت. در این مورد هم اگر انسان اطاعتی همراه با معرفت داشته باشد پروردگار کریم در آغوش مهرش او را از عذاب نجات میدهد و درحالیکه در آغوش مهر خالقش است و از چشمههای محبت و عشق او مینوشد از آتش نجات پيدا میکند که این معنی احسان الا احسان است. (احسانی بالاتر: یعنی نجاتی با محبت و رضای الهی( و درک این آغوش الهی تنها در معرفت و شناخت ميسر است پس اگر محبت الهی را درک کردید آثار بندگی در وجودتان نمایان میشود و در این صورت است که بندگی ترسی را در خود ندارد بلکه عشق را معنا میکند و آنگاه میتوانید بگویيد اَطيعو اللّه و اَطيعو الرّسول شدید. پس پروردگار خویش را عاشقانه پرستش و اطاعت کنيد چون اوست که از روح خود در انسان دميد تا از همه کس و همه چيز به او نزدیکتر باشد.
آری، چه زیبا بانوی دو عالم، حضرت فاطمه ی زهرا (س)، آیهی شریفهی «أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أولِی الاَمر مِنکم» را معنا فرمودند؛ که در آن اطاعت خدا آغاز راه است. اطاعت پيامبر ادامهی مسير و اطاعت اولی الامر رسيدن به مقصد است.
امام جعفر صادق (ع) که امشب به سوگ شهادت ایشان نشستهایم همان اولیالامری است که خداوند اطاعتش را فرمان داد، پيشوایی که سکوتش تعليم و کلامش آیهای از کتاب حکمت بود و فردا چه روز حزنانگیز و سختی است، روزی که دشمن، شعله به خانهی علم و عصمت زد و ششمين اختر آسمان امامت را در غربتی مظلومانه به شهادت رساند. ایشان ۴۰۰۰ شاگرد در مکتب خود پروراند و اسلام را در سختترین دورانها از انحراف نگاه داشت، شهادتش، خنجری بر دل شيعه بود؛ اما شعلهاش خاموش نشد چون هر قطره از خون پاکش چراغی شد بر مسير ولایت. ایشان عقل و دین را در هم آميخت و دانش را در مسير هدایت بشر به کار بست.
شهادت امام صادق (ع)، نه تنها ضایعهای عظيم برای شيعيان، بلکه فقدانی بزرگ برای جامعهای است که در پرتو وجود او به شکوفایی معرفت نائل آمده. او با صبری بیانتها و با زبانی راستگو، مکتب اهلبیت را بنيان نهاد و هزاران شاگرد در مکتبش علم دین و معرفت آموختند و چه دردناک است که چنين قامتی از علم و فضيلت به دست طغيانگران زمان با زهر کين به شهادت رسيد.
و ما اکنون در سالروز پر اندوه شهادتش دست به دامان پر محبتش دراز میکنیم و ابراز میداریم که امام مهربانم! شهادتت، سندی روشن بر مظلوميت اهلبیت است. تو با چشمانی پر از درد، نظارهگر انحراف امت مسلمان بودی و با علمی بیانتها، بذر حقيقت را در دلها کاشتی؛ بذرهایی که امروز، چراغ راه عاشقان اهلبیت است.
ای وارث علم انبياء! در این دنيای تاریک و پرآشوب، ما را با نور هدایتت همراه بفرما و بينشی به ما ببخش تا راه درست را از نادرست تشخيص دهيم و یاریمان کنيد تا در دل فتنهها اهل بصيرت بمانيم و در این روزگار پر از فریب، مؤمن و راستکردار باشيم. ای شفيع روز قيامت، ما را در پناه مکتب پاکت حفظ کن و در روزهای سختی و سرگردانی ما را از نگاه پرمهرت بینصیب مگذار که در این زمانه که جهل و بیاخلاقی در لباس دانایی جلوهگر شده است بيش از هر زمان، نيازمند کلام روشنگر و سیرهی نجاتبخش شما هستيم و به حق مقام بلندتان در پيشگاه خداوند از شما تمنا داریم که برای تعجيل در فرج مولایمان دعا فرمایيد باشد که به دعای شما دلها آرام گيرد و زمين از عدل و نور او سرشار شود. به اميد اجابتش همگی فریاد میزنیم: